Wereld Hand Was Dag

Steeds weer verbaas ik mij over de aantallen die Nassari noemt als we de omvang van de school in Chang’ombe bespreken. Drieduizend (3000) pupils op één school. De helft volgt ’s ochtends les, de andere vijftienhonderd komen in de middag. Waar zijn ze?? Als ik op de school ben, tel ik amper 15 klaslokalen. Eenvoudige rekensom resulteert in 100 leerlingen per klaslokaal. Ik zie ze niet, wanneer ik voorbij loop. Hoor wel veel geluid. Altijd levendig. Met de billen op de stoffige betonnen vloer. Het is een zogenaamde sub-urban school, aan de rand van Dodoma town.
Wanneer ik op het punt sta mijn reis naar Oeganda voor een kort - lang weekend - bezoek te starten, blijkt world hand wash day op komst te zijn. Valt eigenlijk net zo uit de lucht als de beoogde trip. Ik regel dat ik het evenement toch bij kan wonen. Dit is een van de speerpunten van Mamado’s programma: Hygiëne. En ik wil die leerlingen wel eens samen zien! De dag ervoor, feestdag vanwege voormalig landshoofd Nyerere’s dag van overlijden, besteden we aan de voorbereiding. Deze gigantische school is gekozen door Mamado om het evenement gestalte te geven en Nassari heeft welgeteld 4 stukjes zeep voor ze gekocht.
De laatste voorbereidingen vinden plaats wanneer ik samen met een aantal collegae op weg ben naar de school. De teiltjes moeten nog gekocht worden. Een andere collega gaat op pad en zal later komen. Alles op zijn tijd...
Thema van vandaag spreekt voor zich. Achterliggende werkelijkheid is dat vele scholen geen handwas faciliteiten hebben bij de latrines (toiletten). Ook thuis ontbreekt het vaak aan de mogelijkheid direct handen te wassen na toilet bezoek. Hoognodig. Toiletpapier wordt niet vaak gebruikt. De linkerhand met wat water doet het werk... Als water voorhanden is.
Alle kinderen verzamelen zich op het veld buiten de school. Zevenhonderdvijftig blauwgerokte meisjes en kakigebroekte jongens stromen via de poort naar buiten. Komt geen eind aan. Vijf rijen dik stellen ze zich op, in U-vorm. Hand op schouder van de buur om de juiste afstand te bepalen. Discipline. Of komt het doordat een lerares met een stok in haar hand toekijkt? Een oefening die zich dagelijks afspeelt, we doen de handwas activiteit tijdens de gebruikelijke ochtendceremonie waarin de headteacher de kids toespreekt.
Mag als meest ervaren mzungu van de twee aanwezig (Beatrice is nieuwe aanwinst, stagiair uit Zwitserland) de bende ook toespreken. Watoto safi? (Kinderen , alles goed?). SAAAFIEIEIEIE!! Klinkt uit honderden kelen. Overweldigend. Alles goed, denk ik! We betrekken de kinderen door middel van een kleine prijsvraag over hoe je handen moet wassen. Thuis. Op school. Handen gaan fanatiek de lucht in. Kadootjes worden uitgereikt. De teiltjes arriveren. Just in (african) time. Een aantal kinderen doet voor hoe je handen wast. De health club assisteert. Een mechanisme dat Nassari heeft geïntroduceerd. Een clubje kinderen cascadeert geleerde lessen naar de anderen. Zo voeden ze elkaar op. En wij helpen een beetje.